Πρόγραμμα σταθεροποίησης Οσφυο –Πυελικής περιοχής
Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για τις ασκήσεις σταθεροποίησης ως μέθοδο θεραπευτικής άσκησης, κυρίως σε ασθενείς με προβλήματα οσφυαλγίας. Τι εννοούμε όμως με τον όρο ασκήσεις σταθεροποίησης; Για να απαντηθεί το ερώτημα θα πρέπει πρώτα να γίνει κατανοητή η κατασκευή της οσφύος (μέσης) και να εξηγηθεί ο μηχανισμός του οσφυϊκού πόνου.
Η οσφύ ή πιο γενικά η οσφυο-πυελική η περιοχή ορίζεται από το διάφραγμα (αναπνευστικός μυς που χωρίζει τον θώρακα από την κοιλιά) προς τα πάνω και το πυελικό έδαφος προς τα κάτω, περιλαμβάνοντας όλα τα οστά, τους συνδέσμους και τις αρθρώσεις του θώρακα (τελευταίες πλευρές), της οσφύος και της
λεκάνης. Όπως φαίνεται και στην εικόνα υπάρχουν και άλλοι μύες εκτός από το διάφραγμα και το πυελικό έδαφος που υποστηρίζουν αυτή την περιοχή ο εγκάρσιος κοιλιακός και ο πολυσχιδής είναι οι πιο σημαντικοί. Η φυσιολογική τους δραστηριότητα αφορά αποκλειστικά την σταθεροποίηση της οσφύος πριν από κάθε κίνηση του κορμού και των άκρων.
Τι συμβαίνει λοιπόν σ’αυτές τις δομές όταν πονάμε;
Η μη σταθερότητα της περιοχής θεωρείται ο πιο σημαντικός παράγοντας για τον οσφυϊκό πόνο. Δομικές αλλαγές στους δίσκους (κήλες μεσοσπονδυλίων δίσκων), μυϊκές αλλαγές όπως αδυναμία και μειωμένη αντοχή ή ανεπαρκής νευρικός έλεγχος συμβάλουν στην αστάθεια. Σε ασθενείς με οσφυαλγία έχει αποδειχτεί ηλεκτρομυογραφικά η απώλεια δράσης αυτών των μυών με συνέπεια τη δημιουργία κακών προτύπων κίνησης και στάσης, εξαιτίας της υπέρχρησης άλλων πιο επιφανειακών μυών της περιοχής (ορθού κοιλιακού, ραχιαίων, οπισθίων μηριαίων κ.α.)
Επομένως οι ασκήσεις σταθεροποίησης είναι πολύ απλά η προσπάθεια επανάκτησης του ελέγχου και της δράσης των σταθεροποιών εν τω βάθει μυών της οσφυο-πυελικής περιοχής δημιουργώντας ένα φυσικό κορσέ στην περιοχή. Η συνειδητοποίηση αυτών των μυών αποτελεί και το δυσκολότερο κομμάτι του προγράμματος. Με τη χρήση εικόνων, κατάλληλων βοηθημάτων (biofeedback) και την χειροπρακτική βοήθεια του φυσικοθεραπευτή ο ασθενής αρχίζει να αντιλαμβάνεται και να δραστηριοποιεί τους εν τω βάθει μύες. Το πρόγραμμα εξελίσσεται με μια μεγάλη ποικιλία ασκήσεων σε όλες τις θέσεις και κυρίως σε θέσεις που προσομοιάζουν στην προσωπική καθημερινή δραστηριότητα του. Οι ασκήσεις εκτελούνται εύκολα και από τον ίδιο τον ασθενή στο σπίτι με τις κατάλληλες οδηγίες για τη σωστή εφαρμογή τους.
